Τετάρτη 5 Οκτωβρίου 2011

Παιδική πλατυποδία. Μύθοι και πραγματικότητα.


Αποτελεί σίγουρα μια από τις πιο παρεξηγημένες καταστάσεις που αφορούν το παιδικό πόδι. Η εικόνα των ανήσυχων γονιών που επισκέπτονται το γιατρό, ζητώντας διορθωτικά υποδήματα, είναι γνωστή σε κάθε ορθοπαιδικό. Είναι όμως η πλατυποδία μια πραγματική παθολογική κατάσταση που μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα βάδισης στο μέλλον ή είναι απλώς μια φυσιολογική παραλλαγή χωρίς συνέπειες;

Με τον όρο πλατυποδία, εννοούμε την αυξημένη επιφάνεια επαφής του πέλματος με το έδαφος κατά την όρθια στάση. Αυτή συνδυάζεται συνήθως με μείωση ή εξαφάνιση της ποδικής καμάρας, καθώς και με άλλοτε άλλου βαθμού λοξή θέση της πτέρνας.

Η πλατυποδία είναι παρούσα σε όλα σχεδόν τα βρέφη μέχρι την ηλικία των 3 ετών, καθώς και σε πολλά παιδιά, ενώ μετά την ηλικία των 10 ετών περιορίζεται στο 4-15% του πληθυσμού. Στη συντριπτική πλειοψηφία μιλάμε για τη λεγόμενη εύκαμπτη πλατυποδία, η οποία δεν προκαλεί συμπτώματα και εξαφανίζεται αν σταθούμε στις μύτες των ποδιών. Η κατάσταση αυτή συνδέεται με θετικό οικογενειακό ιστορικό και είναι πιο συχνή σε υπέρβαρα παιδιά και ανθρώπους με χαλαρές αρθρώσεις.

Οι μύθοι που κυκλοφορούν σχετικά με την πλατυποδία είναι πολλοί, καθιστώντας την μια από τις πιο παρεξηγημένες «νόσους» .

Μύθος πρώτος: η πλατυποδία σχετίζεται με πόνο και πρόωρη κόπωση κατά τη βάδιση. Εφόσον μιλάμε για την εύκαμπτη πλατυποδία, αυτό είναι εντελώς λάθος. Όπως λάθος είναι και η αντίληψη ότι οι άντρες με πλατυποδία δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις. Πρόσφατες μελέτες μάλιστα, έχουν αποδείξει ότι  ασθενείς με πλατυποδία παρουσιάζουν μικρότερα ποσοστά καταγμάτων κοπώσεως στα πόδια, ένα είδος κατάγματος που εμφανίζεται συχνά σε στρατιώτες μετά από μεγάλες πορείες.

Μύθος δεύτερος: η βάδιση χωρίς υποδήματα προδιαθέτει στην εμφάνιση πλατυποδίας. Και αυτή η αντίληψη είναι εντελώς λάθος. Πρόσφατες μελέτες έχουν αποδείξει ακριβώς το αντίθετο. Παιδιά που φορούν συστηματικά παπούτσια, έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν πλατυποδία.

Μύθος τρίτος: οι ειδικοί πάτοι και τα ειδικά ορθοπαιδικά υποδήματα, βοηθούν στη διόρθωση της παραμόρφωσης. Εφόσον μιλάμε για την παιδική εύκαμπτη πλατυποδία, αυτό είναι λάθος. Δεν έχει αποδειχτεί από καμία μελέτη, ότι οι ειδικοί πάτοι ή τα ειδικά υποδήματα μπορεί να έχουν κανένα μόνιμο αποτέλεσμα, γι’αυτό και δεν ενδείκνυται η χρήση τους στα παιδιά. Επιπλέον θα πρέπει να σκεφτεί κανείς και την ψυχολογική επιβάρυνση που έχει στο παιδί η επιβολή της συνεχούς χρήσης ενός τέτοιου κατασκευάσματος, που συχνά το κάνει να αισθάνεται άρρωστο.

Τι πρέπει λοιπόν να κάνουμε αν παρατηρήσουμε πλατυποδία στα πόδια του παιδιού μας; Αν αυτό είναι έως 3-4 ετών, τίποτε, καθώς πιθανότατα θα βελτιωθεί μόνη της μέχρι την ηλικία των 5-8 ετών. Εάν το παιδί είναι μεγαλύτερο, καλό είναι να επισκεφτούμε έναν ορθοπαιδικό για τον αποκλεισμό ορισμένων σπάνιων παθολογικών καταστάσεων που προκαλούν πλατυποδία, όπως η συνοστέωση των οστών του ταρσού ή ο βραχύς αχίλλειος τένοντας.

Τα πράγματα βέβαια αλλάζουν αν το παιδί παραπονείται για πόνο κατά τη βάδιση. Στην περίπτωση αυτή η επίσκεψη σε έναν εξειδικευμένο γιατρό θεωρείται επιβεβλημένη.