Είσφρυση όνυχος: Αίτια και λύσεις.

Με τον όρο είσφρυση όνυχος εννοούμε την ανάπτυξη του νυχιού του μεγάλου δακτύλου του ποδιού μέσα στο δέρμα. Είναι μια πάρα πολύ συχνή πάθηση, που συνοδεύεται από πόνο, τοπικό οίδημα και ερυθρότητα του δέρματος της περιοχής, εκροή πύου ή ορώδους υγρού , με συνέπεια τη δυσκολία βάδισης με υποδήματα.

Είναι επίσης πιθανό σε ευπαθείς ομάδες, όπως οι διαβητικοί, η πάθηση να επιπλακεί με μια σοβαρότερη μόλυνση, που μπορεί να οδηγήσει στην οστεομυελίτιδα ή ακόμα και τον ακρωτηριασμό του δακτύλου.

Από λειτουργικής άποψης, η παρουσία των νυχιών στα άκρα των δακτύλων συμβάλλει στη δημιουργία ενός σταθερού συμπλέγματος οστό-δέρμα-νύχι, διευκολύνοντας τη σύλληψη. Σε περίπτωση απουσίας του νυχιού, το δέρμα του άκρου των δακτύλων τείνει να γλυστρά προς τα πάνω κατά τη σύλληψη ή κατά τη βάδιση, όταν μιλάμε για τα πόδια. Το ίδιο συμβαίνει και όταν τα νύχια μας είναι κομμένα πολύ κοντά.

Για το λόγο αυτό το πολύ κοντό κόψιμο των νυχιών μας και κυρίως το στρογγυλεμένο κόψιμο στις γωνίες, διευκολύνει το δέρμα να έρθει προς τα πάνω και να τραυματιστεί από το ίδιο το νύχι, δημιουργώντας την είσφρυση. Έτσι το κυριότερο αίτιο δημιουργίας της πάθησης είναι το πολύ κοντό κόψιμο των νυχιών, ειδικά στις γωνίες.

Υπάρχουν βέβαια και άλλοι  παράγοντες που μπορεί να ευθύνονται, με σημαντικότερο τη γενετική προδιάθεση, καθώς πολλοί άνθρωποι γεννιούνται με αυξημένη κυρτότητα των νυχιών, με αποτέλεσμα να υποφέρουν από συχνή είσφρυση ήδη από την παιδική ηλικία, ενώ κάποιοι άλλοι έχουν νύχια κατασκευασμένα με τέτοιο τρόπο, που όπως και να τα κόψουν πολύ δύσκολα θα έχουν πρόβλημα. Άλλα αίτια μπορεί να είναι οι τοπικοί τραυματισμοί και η πολύ συχνά η χρήση στενών υποδημάτων.

Όσον αφορά τη θεραπεία της πάθησης, σίγουρα η καλύτερη μέθοδος είναι η πρόληψη: Σωστό κόψιμο των νυχιών και αποφυγή στενών υποδημάτων, καθώς και προσεκτική υγιεινή των ποδιών.

Όταν το πρόβλημα όμως δημιουργηθεί, η συντηρητική θεραπεία πολύ δύσκολα θα το λύσει πια.Τα συχνά ποδόλουτρα με αντισηπτικό σαπούνι, είναι χρήσιμα, καθώς βοηθούν στον έλεγχο της τοπικής φλεγμονής, αλλά δεν λύνουν τελικά το πρόβλημα.

Η τελική λύση είναι λοιπόν χειρουργική. Οι επεμβάσεις που έχουν περιγραφεί είναι πολλές και η σωστή επιλογή τεχνικής ανάλογα με την περίπτωση, είναι το κλειδί στη σωστή αντιμετώπιση και την αποφυγή υποτροπών. Συνήθως αφαιρείται το τμήμα του νυχιού που δημιουργεί το πρόβλημα, ενώ με διάφορες τεχνικές, βεβαιωνόμαστε ότι το συγκεκριμένο τμήμα του όνυχος δεν θα ξαναφυτρώσει. Αυτό μπορεί να γίνει με τη χρήση laser, φαινόλης ή με χειρουργική αφαίρεση του ιστού που παράγει το νύχι (nail matrix). Τέλος υπάρχουν τεχνικές που «μαζεύουν » το δέρμα του δακτύλου έτσι ώστε να μην έρχεται πάνω από το νύχι.

Η επέμβαση πραγματοποιείται υπό τοπική αναισθησία και σε συνθήκες ιατρείου. Ο μετεγχειρητικός πόνος είναι ελάχιστος, ενώ η βάδιση επιτρέπεται άμεσα. Η πλήρης ίαση επέρχεται σε 2-3 εβδομάδες, ενώ οι υποτροπές, όταν έχει εφαρμοστεί η σωστή τεχνική, είναι πάρα πολύ σπάνιες.

Παιδική πλατυποδία. Μύθοι και πραγματικότητα.

Αποτελεί σίγουρα μια από τις πιο παρεξηγημένες καταστάσεις που αφορούν το παιδικό πόδι. Η εικόνα των ανήσυχων γονιών που επισκέπτονται το γιατρό, ζητώντας διορθωτικά υποδήματα, είναι γνωστή σε κάθε ορθοπαιδικό. Είναι όμως η πλατυποδία μια πραγματική παθολογική κατάσταση που μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα βάδισης στο μέλλον ή είναι απλώς μια φυσιολογική παραλλαγή χωρίς συνέπειες;

Με τον όρο πλατυποδία, εννοούμε την αυξημένη επιφάνεια επαφής του πέλματος με το έδαφος κατά την όρθια στάση. Αυτή συνδυάζεται συνήθως με μείωση ή εξαφάνιση της ποδικής καμάρας, καθώς και με άλλοτε άλλου βαθμού λοξή θέση της πτέρνας.

Η πλατυποδία είναι παρούσα σε όλα σχεδόν τα βρέφη μέχρι την ηλικία των 3 ετών, καθώς και σε πολλά παιδιά, ενώ μετά την ηλικία των 10 ετών περιορίζεται στο 4-15% του πληθυσμού. Στη συντριπτική πλειοψηφία μιλάμε για τη λεγόμενη εύκαμπτη πλατυποδία, η οποία δεν προκαλεί συμπτώματα και εξαφανίζεται αν σταθούμε στις μύτες των ποδιών. Η κατάσταση αυτή συνδέεται με θετικό οικογενειακό ιστορικό και είναι πιο συχνή σε υπέρβαρα παιδιά και ανθρώπους με χαλαρές αρθρώσεις.

Οι μύθοι που κυκλοφορούν σχετικά με την πλατυποδία είναι πολλοί, καθιστώντας την μια από τις πιο παρεξηγημένες «νόσους» .

Μύθος πρώτος: η πλατυποδία σχετίζεται με πόνο και πρόωρη κόπωση κατά τη βάδιση. Εφόσον μιλάμε για την εύκαμπτη πλατυποδία, αυτό είναι εντελώς λάθος. Όπως λάθος είναι και η αντίληψη ότι οι άντρες με πλατυποδία δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις. Πρόσφατες μελέτες μάλιστα, έχουν αποδείξει ότι  ασθενείς με πλατυποδία παρουσιάζουν μικρότερα ποσοστά καταγμάτων κοπώσεως στα πόδια, ένα είδος κατάγματος που εμφανίζεται συχνά σε στρατιώτες μετά από μεγάλες πορείες.

Μύθος δεύτερος: η βάδιση χωρίς υποδήματα προδιαθέτει στην εμφάνιση πλατυποδίας. Και αυτή η αντίληψη είναι εντελώς λάθος. Πρόσφατες μελέτες έχουν αποδείξει ακριβώς το αντίθετο. Παιδιά που φορούν συστηματικά παπούτσια, έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν πλατυποδία.

Μύθος τρίτος: οι ειδικοί πάτοι και τα ειδικά ορθοπαιδικά υποδήματα, βοηθούν στη διόρθωση της παραμόρφωσης. Εφόσον μιλάμε για την παιδική εύκαμπτη πλατυποδία, αυτό είναι λάθος. Δεν έχει αποδειχτεί από καμία μελέτη, ότι οι ειδικοί πάτοι ή τα ειδικά υποδήματα μπορεί να έχουν κανένα μόνιμο αποτέλεσμα, γι’αυτό και δεν ενδείκνυται η χρήση τους στα παιδιά. Επιπλέον θα πρέπει να σκεφτεί κανείς και την ψυχολογική επιβάρυνση που έχει στο παιδί η επιβολή της συνεχούς χρήσης ενός τέτοιου κατασκευάσματος, που συχνά το κάνει να αισθάνεται άρρωστο.

Τι πρέπει λοιπόν να κάνουμε αν παρατηρήσουμε πλατυποδία στα πόδια του παιδιού μας; Αν αυτό είναι έως 3-4 ετών, τίποτε, καθώς πιθανότατα θα βελτιωθεί μόνη της μέχρι την ηλικία των 5-8 ετών. Εάν το παιδί είναι μεγαλύτερο, καλό είναι να επισκεφτούμε έναν ορθοπαιδικό για τον αποκλεισμό ορισμένων σπάνιων παθολογικών καταστάσεων που προκαλούν πλατυποδία, όπως η συνοστέωση των οστών του ταρσού ή ο βραχύς αχίλλειος τένοντας.

Τα πράγματα βέβαια αλλάζουν αν το παιδί παραπονείται για πόνο κατά τη βάδιση. Στην περίπτωση αυτή η επίσκεψη σε έναν εξειδικευμένο γιατρό θεωρείται επιβεβλημένη.

Σπονδυλοαρθροπάθεια. Σύγχρονες εξελίξεις στην αντιμετώπιση.

Η σπονδυλοαρθροπάθεια ή σπονδυλαρθρίτιδα, όπως συχνά αναφέρεται, αποτελεί μια ιδιαίτερα εξαπλωμένη νόσο στις ηλικιακές ομάδες άνω των 60 ετών, αποτελώντας την κυριότερη αιτία χρόνιας οσφυαλγίας.

Δεν είναι τίποτα άλλο από την οστεοαρθρίτιδα, τη σταδιακή καταστροφή δηλαδή, των οπισθίων αρθρώσεων ανάμεσα στους σπονδύλους (facet joints) και μπορεί να εντοπίζεται σε κάθε σημείο της σπονδυλικής στήλης, με συχνότερη εντόπιση την οσφυική μοίρα, το κατώτερο δηλαδή κινητό τμήμα της σπονδυλικής στήλης.

Συγκεκριμένα ο κάθε σπόνδυλος αρθρώνεται με τον υπερκείμενο και τον υποκείμενό του σε τρία σημεία. Μπροστά, μέσω του μεσοσπονδύλιου δίσκου και πίσω, μέσω των δύο οπισθίων αρθρώσεων. Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος αποτελεί σίγουρα την αχίλλειο πτέρνα του συμπλέγματος και είναι αυτός που αρχίζει πρώτος να «χαλάει» σε πολλούς ανθρώπους, ήδη από την ηλικία των 30-40 ετών. Συνέπεια της σταδιακής καταστροφής του είναι η καθίζησή του, η οποία με τη σειρά της έχει ως αποτέλεσμα την ανισορροπία και σταδιακή καταστροφή των οπισθίων αρθρώσεων (facet joints), που επέρχεται σε μερικά χρόνια και ονομάζεται όπως είπαμε σπονδυλοαρθροπάθεια.

Αποτέλεσμα της νόσου είναι ο χρόνιος πόνος στον αυχένα, την πλάτη ή τη μέση, ανάλογα με την εντόπισή της, ενώ επιπλοκές της μπορεί να είναι η πίεση των νεύρων που διέρχονται της σπονδυλικής στήλης, με αποτέλεσμα πόνο ή και αδυναμία στα άνω ή τα κάτω άκρα, διαταραχές της βάδισης κ.λ.π.

Βάση της σύγχρονης θεραπείας της νόσου αποτελεί η σωστή διάγνωση της προέλευσης του πόνου, η οποία βασίζεται στους αποκλεισμούς των νευρικών ριζών ή των οπισθίων αρθρώσεων. Η διαδικασία διενεργείται  υπό ακτινοσκοπικό έλεγχο ή τελευταία υπό υπερηχογραφικό έλεγχο, γεγονός που καθιστά δυνατή την πραγματοποίησή της σε συνθήκες ιατρείου, περιορίζοντας κατά πολύ το κόστος. Συγκεκριμένα πραγματοποιείται έγχυση τοπικού αναισθητικού σε συγκεκριμένα σημεία της σπονδυλικής στήλης. Εάν η έχγυση προκαλέσει ανακούφιση από τον πόνο, έστω και προσωρινή, τότε έχουμε την ακριβή διάγνωση της προέλευσης του πόνου και μπορούμε να προχωρήσουμε σε στοχευμένη θεραπεία, με μικρής βαρύτητας χειρουργικές επεμβάσεις, συχνά υπό τοπική αναισθησία, όπως για παράδειγμα η απονεύρωση των οπισθίων αρθρώσεων με ραδιοκύματα.

 Έτσι η παλαιότερη νοοτροπία της αντιμετώπισης όλων των πιθανών αιτίων το πόνου, που οδηγούσε συχνά σε βαρύτατες χειρουργικές επεμβάσεις σπονδυλοδεσίας, φαίνεται να είναι πια παρελθόν. Οι επεμβάσεις βέβαια αυτές εξακολουθούν να αποτελούν το τελευταίο όπλο στη φαρέτρα του σύγχρονου ορθοπαιδικού χειρουργού, στην αντιμετώπιση των σοβαρότερων περιπτώσεων.

Οστεοπόρωση, μία σιωπηλή απειλή.

Γράφει ο ιατρός ακτινολόγος Θάνος Κοσκινάς.

Οστεοπόρωση είναι μία σταδιακά εξελισσόμενη πάθηση η οποία οφείλεται σε αραίωση της πυκνότητας των οστών με αποτέλεσμα να γίνονται εύθραυστα και να υφίσταται μεγαλύτερος κίνδυνος πρόκλησης καταγμάτων (σπονδύλων, ισχίων, πλευρών και αντιβραχίου).

Είναι συνήθης πάθηση η οποία εμφανίζεται περίπου στο 40% του γυναικείου πληθυσμού. Στις περισσότερες περιπτώσεις η οστεοπόρωση δεν προειδοποιεί και ο πόνος που αναφέρουν οι γυναίκες εμφανίζεται όταν η νόσος είναι ήδη προχωρημένη από τα κατάγματα που έχουν προκληθεί. Συνεπώς, η έγκαιρη διάγνωση είναι ιδιαίτερα σημαντική για την αποτροπή της εξέλιξής της.

Οι παράγοντες κινδύνου που ενοχοποιούνται ότι σχετίζονται με την ανάπτυξη της νόσου είναι:

Α) η ηλικία-όπου κατά την εμμηνόπαυση τα επίπεδα των οιστρογόνων είναι χαμηλά,

Β) το θετικό οικογενειακό ιστορικό ανάπτυξης καταγμάτων,

Γ) η πρόωρη εμμηνόπαυση ( σε ηλικία 30-35 έτη)

Δ) το κάπνισμα,

Ε) η διατροφή μειωμένης πρόσληψης ασβεστίου,

Στ) η λήψη φαρμάκων ( για το θυρεοειδή, αντιπηκτικά, στεροειδή) και

Ζ) οι παθήσεις του μεταβολισμού και των ενδοκρινών αδένων.

Υπάρχουν και ορισμένοι παράγοντες όπως η σωστή διατροφή και η καθημερινή άσκηση οι οποίοι – σύμφωνα με πολλές μελέτες – φαίνεται να δρουν προστατευτικά στην πρόληψη της νόσου.

Η αντίληψη που επικρατούσε παλαιότερα, ότι η οστεοπόρωση αποτελούσε μία πάθηση που ήταν αναμενόμενη στις γυναίκες προχωρημένης ηλικίας έχει πλέον σήμερα ανατραπεί. Τα τελευταία χρόνια με τις εξελίξεις της επιστήμης και τις καινοτομίες της τεχνολογίας στα συστήματα μέτρησης οστικής πυκνότητας έχουμε τη δυνατότητα της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης της οστεοπόρωσης, αλλά και τη θεραπεία της νόσου.

Παράλληλα ένα ιδιαίτερα σημαντικό επίτευγμα της νέας τεχνολογίας είναι ότι μπορούμε να αναγνωρίσουμε ποιες γυναίκες έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν οστεοπόρωση δεκαετίες πριν η νόσος εμφανισθεί. Η κλινική αυτή εφαρμογή παίζει καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη της νόσου αποφεύγοντας τις δραματικές συνέπειες (άλγος, κατάγματα, μόνιμη αναπηρία) που προκαλεί η προχωρημένη μορφή οστεοπόρωσης.

Πρόσφατα, στο ιατρείο μας  εγκαταστάθηκε πρωτοποριακής τεχνολογίας Ψηφιακό Σύστημα Μέτρησης Οστικής Πυκνότητας του οίκου GE τύπου LUNAR PRODIGY. Το σύστημα αυτό μπορεί να πραγματοποιήσει σε ελάχιστο χρόνο, με την πρωτοποριακή τεχνική SmartFan, εξέταση οσφυϊκής μοίρας σπονδυλικής στήλης, ισχίου, πηχεοκαρπικής και ολόσωμη μέτρηση οστικής πυκνότητας με εξαιρετικά χαμηλή δόση ακτινοβολίας – λιγότερο από 1/100 από τη δόση που απαιτείται για μία ακτινογραφία θώρακος. Ως εκ τούτου μπορούν τακτικά να επανελέγχονται οι ασθενείς για την ανταπόκρισή τους στη θεραπεία. Όλα τα αποτελέσματα των εξετάσεων αποθηκεύονται σε ψηφιακή μορφή και είναι διαθέσιμα για συγκριτική μελέτη σε κάθε επανέλεγχο. Μια άλλη εφαρμογή αυτού του συστήματος μέτρησης οστικής πυκνότητας είναι το σύστημα υποβοηθούμενης διάγνωσης  από ηλεκτρονικό υπολογιστή , (CAD) , το οποίο ελέγχει κατ’ αρχήν την ποιότητα της εξέτασης (σωστή θέση εξεταζομένου , περιοχή εξέτασης , ανάλυση δεδομένων κτλ) και επιπλέον αναλύει την πιθανότητα κατάγματος στην εξεταζόμενη περιοχή  .

Μια άλλη σημαντική κλινική εφαρμογή που παρέχει το σύστημα μέτρησης οστικής πυκνότητας PRODIGY και εφαρμόζεται στο ιατρείο μας είναι η μέτρηση της ποσότητας λίπους/μυϊκής μάζας (Body composition). Με την εξέταση αυτή μπορούμε να προσδιορίσουμε με μεγάλη ακρίβεια την αναλογία του λίπους σε σχέση με τους υπόλοιπους ιστούς σε συγκεκριμένο σημείο ή και σε ολόκληρο το σώμα. Η πρωτοποριακή αυτή μέθοδος εφαρμόζεται με υψηλής ακρίβειας αποτελέσματα σε υπέρβαρους ασθενείς, σε πάσχοντες από σακχαρώδη διαβήτη, σε υπερτασικούς και καρδιαγγειακούς ασθενείς αλλά και σε υγιή άτομα τα οποία φροντίζουν τη διατροφή τους και τη σωματική τους κατάσταση.

Διάστρεμμα ποδοκνημικής. Συνήθως αθώο, αλλά…

Αποτελεί αναμφισβήτητα τον συχνότερο τραυματισμό των κάτω άκρων. Σε όλους μας έχει συμβεί μία ή περισσότερες φορές να «γυρίσουμε το πόδι μας». Τι εννοούμε όμως με τον όρο διάστρεμμα ποδοκνημικής, ποια η θεραπεία του και ποιες επιπλοκές μπορει να το συνοδεύουν;

Ως γνωστόν άρθρωση ονομάζεται το σημείο σύνδεσης δύο οστών, η οποία σύνδεση γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε να επιτρέπει την κίνηση. Ιδιαίτερα σημαντικά στη λειτουργία μιας άρθρωσης, είναι τα μαλακά μόρια και κυρίως οι σύνδεσμοι που κρατούν σταθερά τα οστά στη θέση τους, συμβάλλοντας στη σταθερότητα της άρθρωσης και επιτρέποντας συγκεκριμένες μόνο κινήσεις. Αν κάποιοι από τους συνδέσμους σπάσουν, η άρθρωση γίνεται ασταθής, παρουσιάζει χρόνιο πόνο και τελικά παθαίνει αρθρίτιδα, δηλαδή ουσιαστικά καταστρέφεται.

Ο τραυματισμός των συνδέσμων μιας άρθρωσης ονομάζεται διάστρεμμα. Διάστρεμμα ποδοκνημικής λοιπόν είναι ο τραυματισμός των συνδέσμων της άρθρωσης μεταξύ του κάτω μέρους της κνήμης και της περόνης με τον αστράγαλο. Οι σύνδεσμοι αυτοί είναι πολλοί και ο καθένας απ’αυτούς είναι δυνατόν να πάθει διαφορετικής βαρύτητας ζημιά, από την απλή διάταση έως και την πλήρη ρήξη. Έτσι τα διαστρέμματα της ποδοκνημικής μπορεί να είναι από αθώες έως πολύ σοβαρές κακώσεις.

Η αρχική αντιμετώπιση είναι πάντα η ίδια και συνοψίζεται σε αυτό που στην αγγλοσαξωνική βιβλιογραφία αναφέρεται ως R.I.C.E (rest-ice-compression-elevation), δηλαδή ανάπαυση, παγοθεραπεία, συμπίεση με κάποιου είδους ελαστική περίδεση και ανύψωση του άκρου. Από κει και πέρα ο γιατρός σας, εξετάζοντας το άκρο, θα σας πει εάν χρειάζεται ακτινολογικός έλεγχος για να αποκλειστεί κάποιου είδους κάταγμα και στη συνέχεια με βάση την κλινική εξέταση θα κρίνει εάν χρειάζεται περαιτέρω ακινητοποίηση με νάρθηκα και για πόσο καιρό. Η χρήση του υπερηχογραφήματος μαλακών μορίων αποτελεί ένα σημαντικό βοήθημα στην κλινική εξέταση και στην επιλογή της σωστής θεραπείας.

Οι περισσότερες αναφορές στη διεθνή βιβλιογραφία σχετικά με τη θεραπεία των διαστρεμμάτων ποδοκνημικής αφορά ασθενείς που είναι επαγγελματίες αθλητές. Στις περιπτώσεις αυτές η θεραπεία είναι πιο επιθετική και ρίχνει περισσότερο βάρος στην πρώιμη φόρτιση, ενώ στις βαρύτερες περιπτώσεις συνίσταται και χειρουργική επέμβαση αποκατάστασης των συνδέσμων.

Αντίθετα σε ασθενείς που ασχολούνται μόνο περιστασιακά ή δεν ασχολούνται καθόλου με τον αθλητισμό, θεωρούμε ότι  η πιο συντηρητική αντιμετώπιση με πλήρη αποφόρτιση και ακινητοποίηση με γυψονάρθηκα από 0 έως και 8 εβδομάδες, ανάλογα με τη βαρύτητα, δίνει τα πιο ασφαλή αποτελέσματα. Η χειρουργική θεραπεία, ως αρχική θεραπεία, πάρα πολύ σπάνια ενδείκνυται.

Επιπλοκές του τραυματισμού αυτού μπορεί να είναι, η δημιουργία χόνδρινού ή οστεοχόνδρινου κατάγματος εντός της αρθρικής κοιλότητας που πρέπει να αφαιρεθεί αρθροσκοπικά, η χρόνια αστάθεια που έχει ως αποτέλεσμα τα επαναλαμβανόμενα διαστρέμματα και το χρόνιο πόνο, και τέλος η μετατραυματική αρθρίτιδα, η σταδιακή δηλαδή πλήρης αποδιοργάνωση της άρθρωσης.

Οι επιπλοκές αυτές δεν είναι σπάνιες, γι’αυτό η επίσκεψη σε έναν ορθοπαιδικό χειρουργό, που θα εξετάσει το άκρο και θα προτείνει την κατάλληλη θεραπεία, κρίνεται συνήθως απαραίτητη.

Σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα. Τόσο συνηθισμένο- τόσο άγνωστο

Είναι απολύτως βέβαιο πως όλοι μας έχουμε ακούσει γι’αυτό. Είτε από το γιατρό μας, είτε από κάποιον συγγενή ή φίλο που χειρουργήθηκε ή που υποφέρει και φοβάται να χειρουργηθεί. Τι είναι όμως το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα και ποια είναι η λύση του;

Ας ξεκινήσουμε εξηγώντας τι είναι τα νεύρα και ποιος ο ρόλος τους για το σώμα μας. Τα νεύρα λοιπόν είναι ουσιαστικά καλώδια που μεταφέρουν ηλεκτρικά σήματα. Ξεκινούν από τον εγκέφαλο και φτάνουν σε κάθε σημείο του σώματος, αποτελώντας το σύστημα τηλεπικοινωνιών μας. Απλοποιημένα, οι λειτουργίες που εξυπηρετούν είναι δύο:

1.       Η μεταφορά πληροφοριών από την περιφέρεια προς τον εγκέφαλο, βοηθώντας μας να αντιληφθούμε τον κόσμο γύρω μας. Έτσι καταλαβαίνουμε το κρύο και το ζεστό, τον πόνο κλπ.

2.       Η μεταφορά εντολών από τον εγκέφαλο προς την περιφέρεια. Όταν για παράδειγμα αποφασίζουμε να κινήσουμε το χέρι μας  κάποια νεύρα μεταφέρουν την εντολή στους μυς για να εκτελέσουν την κίνηση

Ως συνέπεια αυτών, όταν ένα νεύρο «αρρωστήσει» για κάποιο λόγο, αρχικά μεταφέρει λάθος μηνύματα και τελικά χάνει την ιδιότητά του να μεταφέρει μηνύματα από και προς τον εγκέφαλο. Έτσι στην πρώτη φάση αισθανόμαστε πόνο, κάψιμο ή μερμήγκιασμα, ενώ η δύναμη των μυών εξασθενεί. Τέλος όταν σταματήσει εντελώς να λειτουργεί η περιοχή του σώματος που αφορά γίνεται αναίσθητη, ενώ οι μυς παραλύουν.

Ένα από τα σημαντικότερα νεύρα για τη λειτουργία του χεριού μας ονομάζεται μέσο νεύρο. Μεταφέρει το αίσθημα της αφής από το μεγαλύτερο μέρος του χεριού, ενώ κινεί και τον αντίχειρα. Το νεύρο αυτό στη διαδρομή του στην περιοχή του καρπού, περνάει από ένα στενό κανάλι με σκληρά τοιχώματα, που ονομάζεται καρπιαίος σωλήνας. Στην περιοχή αυτή είναι ευάλωτο σε πιέσεις για διάφορους λόγους, που έχουν σαν αποτέλεσμα το νεύρο να μην λειτουργεί σωστά. Έτσι όπως είδαμε παραπάνω, στα αρχικά στάδια δημιουργείται πόνος στο χέρι, κάψιμο, μούδιασμα ή μερμήγκιασμα, ενώ στα τελικά στάδια οι μυς εξασθενούν με αποτέλεσμα να μας πέφτουν πράγματα από τα χέρια.

Τα αίτια είναι σύνθετα και συχνά δεν μπορούν να καθοριστούν με ακρίβεια. Ρόλο παίζουν η χειρωνακτική εργασία, η κληρονομικότητα, το γυναικείο φύλο, παθήσεις όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο διαβήτης και οι παθήσεις του θυροειδούς.
Η διάγνωση του προβλήματος είναι κυρίως κλινική, γίνεται δηλαδή με την εξέταση από εξειδικευμένο ιατρό, ενώ βοηθητικό ρόλο παίζει και μια εξέταση που ονομάζεται ηλεκτρομυογράφημα.

Η θεραπεία στα αρχικά στάδια μπορεί να είναι συντηρητική, με τη χρήση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, τοπικών εγχύσεων και με την ακινητοποίηση με νάρθηκες τις νυχτερινές ώρες. Στα προχωρημένα στάδια είναι χειρουργική και πραγματοποιείται υπό τοπική αναισθησία, με μια μικρή τομή στον καρπό. Στόχος της επέμβασης είναι η διατομή ενός σκληρού συνδέσμου, που περιορίζει και πιέζει το νεύρο. Κόβοντας το σύνδεσμο αυτό το νεύρο απελευθερώνεται και τα συμπτώματα υποχωρούν, συνήθως άμεσα. Τα αποτελέσματα είναι πολύ καλά και η αποκατάσταση ταχύτατη. δειτε σχετικο video

ΟρθοπΑΙδική ή ορθοπΕδική;

ΟρθοπΑΙδική ή ορθοπΕδική;

Κατ’ αρχήν θα πρέπει να διευκρινισθεί ότι πρόκειται για ένα θέμα καθαρά ιστορικό και όχι ετυμολογικό, καθώς και οι δύο λέξεις έχουν ορθή ετυμολογική βάση, ενώ καμιά από τις δύο δεν περιγράφει επακριβώς και με πληρότητα το αντικείμενο της συγκεκριμένης ιατρικής ειδικότητας.

Η λέξη ορθοπαιδική προέρχεται από τις λέξεις ορθός και παις δηλαδή παιδί και αφορά τη διόρθωση των συγγενών και μη παραμορφώσεων που εμφανίζονται στα παιδιά. Αντίθετα η λέξη ορθοπεδική, προέρχεται από τα συνθετικά ορθός και  πεδάω (δηλαδή περιβάλλω δια πεδών, μηχανημάτων ευθύνσεως). Ποια είναι λοιπόν η σωστή;

Ιστορικά η λέξη πρωτοχρησιμοποιήθηκε ή πιο σωστά επινοήθηκε από το γάλλο γιατρό Nicolas Andry, στο βιβλίο του :L'orthopedie, ou l'art de prevenir et de corriger dans les enfants, les difformites du corp(ορθοπαιδική, η τέχνη της πρόληψης και διόρθωσης των ανωμαλιών του σώματος των παιδιών), που κυκλοφόρησε το 1741. Προφανώς ο όρος στο βιβλίο περιγραφόταν ως προερχόμενος από τις ελληνικές λέξεις ορθός και παις, δηλαδή ορθοπαιδική. Η λέξη υιοθετήθηκε και χρησιμοποιείται σήμερα παγκοσμίως βασιζόμενη στα συγκεκριμένα συνθετικά.

Στην Ελλάδα, αντίθετα, η λέξη μεταφέρθηκε και χρησιμοποιήθηκε ως ορθοπεδική, άγνωστο γιατί ή από ποιόν, με αποτέλεσμα μόνοι οι έλληνες να μην αποδέχονται μια ελληνική λέξη που τιμητικά για τη χώρα μας χρησιμοποιείται από ολόκληρη την παγκόσμια ιατρική κοινότητα. Το «λάθος» επισημάνθηκε από τον καθηγητή και ακαδημαϊκό Π. Συμεωνίδη, έγινε αφορμή για πολλές συζητήσεις και τελικά αποκαταστάθηκε το 1997 με απόφαση της γενικής συνέλευσης της Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Ορθοπαιδικής και Τραυματολογίας (Ε.Ε.Χ.Ο.Τ.), οπότε και αποφασίστηκε η ορθογραφία του όρου ως ορθοπΑΙδική.

Το θέμα νομίζω ότι θεωρείται λήξαν από την ελληνική ορθοπαιδική κοινότητα, παρόλο που κάθε τόσο επίδοξοι γλωσσολόγοι και «φανατικοί» έλληνες το επαναφέρουν, διαρρηγνύοντας τα ιμάτιά τους για το αντίθετο.

Κατάγματα. Γενικές γνώσεις

Με τον όρο κάταγμα, εννοούμε τη λύση της συνέχειας (δηλαδή το σπάσιμο) ενός οστού. Κάταγμα και σπάσιμο δηλαδή είναι το ίδιο ακριβώς πράγμα, για να προλάβω μια πολύ συνηθισμένη ερώτηση!!

Για να συμβεί ένα κάταγμα θα πρέπει πάνω στο οστό να ενεργήσει μια εξωτερική δύναμη, η οποία να ξεπερνά το όριο θραύσης του. Αυτό μπορεί να συμβεί, όταν:

1.       Η  δύναμη αυτή είναι πολύ ισχυρή, όπως σε ένα τροχαίο ή μια πτώση από ύψος

2.       Όταν μια μικρή ή ασήμαντη δύναμη ενεργήσει σε ένα «αδυνατισμένο» οστό, λόγω βαριάς οστεοπόρωσης, όγκων των οστών ή άλλων παθήσεων που εξασθενούν τα οστά.

Όταν ένα οστό σπάει, το πρώτο που αισθανόμαστε είναι έντονος πόνος. Συχνά είναι εμφανής η παραμόρφωση του άκρου που έσπασε. Καθώς από το σημείο του οστού που έσπασε βγαίνει αίμα, δημιουργείται πάντα ένα αιμάτωμα, το οποίο γίνεται εμφανές αμέσως ή στις επόμενες ώρες. Η περιοχή πρήζεται και είναι ζεστή.

Από τη στιγμή που δημιουργείται ένα κάταγμα, ο οργανισμός αρχίζει τη διαδικασία επούλωσής του, που ονομάζεται πώρωση του κατάγματος. Προϋποθέσεις  για να γίνει αυτό είναι η ακινητοποίηση των κομματιών που έχουν σπάσει και η καλή αιμάτωση της περιοχής.

Στόχος λοιπόν της θεραπείας ενός κατάγματος πρέπει να είναι η ακινητοποίηση των κομματιών που έχουν σπάσει σε θέση τέτοια που να μην επηρεάζουν τη σωστή λειτουργία των γειτονικών αρθρώσεων με τη χρήση γύψου ή αν αυτό δεν είναι εφικτό, με τη χρήση κάποιου είδους εσωτερικής ή εξωτερικής συσκευής οστεοσύνθεσης. Η μέθοδος θα πρέπει να επιτρέπει κατά το δυνατόν την κίνηση του άκρου για την αποφυγή δυσκαμψίας.

Οι κυριότερες χειρουργικές τεχνικές αντιμετώπισης των καταγμάτων είναι η εσωτερική οστεοσύνθεση με πλάκα και βίδες,

 η ενδομυελική ήλωση, η εισαγωγή δηλαδή μιας μεταλλικής ράβδου στο εσωτερικό του οστού και η εξωτερική οστεοσύνθεση, η εφαρμογή δηλαδή μιας εξωτερικής συσκευής που συνδέεται με το οστό με ειδικές βελόνες.Η επιλογή της κατάλληλης μεθόδου εξαρτάται από τον τύπο του κατάγματος, τα χαρακτηριστικά του ασθενούς και την εμπειρία του γιατρού.

Η διαδικασία της επούλωσης ενός κατάγματος μπορεί να αποτύχει, είτε γιατί η θεραπεία που επιλέχθηκε δεν ήταν η σωστή, είτε γιατί η κατάσταση των ιστών στην περιοχή του κατάγματος είναι κακή. Το τελευταίο μπορεί να οφείλεται σε καταστροφή των ιστών τη στιγμή του τραυματισμού, σε κακά σχεδιασμένη χειρουργική επέμβαση ή σε προϋπάρχουσα νόσο, όπως αγγειοπάθεια ή σακχαρώδη διαβήτη.

Η κατάσταση που δημιουργείται όταν ένα οστό «αρνείται» να κολλήσει, ονομάζεται ψευδάρθρωση και απαιτεί συχνά αντιμετώπιση από χειρουργό με εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία. Μεγάλη βοήθεια στον τομέα αυτό προσφέρει η χρήση της μεταμόσχευσης οστού, καθώς και εξειδικευμένων συσκευών, όπως η συσκευή Ilizarov.(βλέπε σχετικό κεφάλαιο)

Πόνος στη μέση (οσφυαλγία). Μήπως έχω κάτι σοβαρό;

Ο πόνος στη μέση, η γνωστή σε όλους οσφυαλγία, αποτελεί σίγουρα τη συχνότερη αιτία προσέλευσης στον ορθοπαιδικό και αφορά όλες τις ηλικίες. Τα αίτια της μπορεί να είναι πάρα πολλά, από αθώα μέχρι και πολύ σοβαρά, καθώς δεν αποτελεί νόσο, αλλά σύμπτωμα και για το λόγο αυτό είναι λάθος να αναφέρεται ως διάγνωση. Είναι ουσιαστικά το ίδιο λάθος που θα έκανε κανείς αν θεωρούσε διάγνωση το βήχα ή τον πόνο στην κοιλιά και δεν αναζητούσε την αιτία τους.

Ας δούμε λοιπόν ποία είναι τα κυριότερα αίτια της οσφυαλγίας σε κάθε ηλικία και σε ποιες περιπτώσεις χρειάζεται διερεύνηση με εξειδικευμένες εξετάσεις για να αποκλειστούν σοβαρές, ίσως και απειλητικές για τη ζωή, νόσοι.

Το πρώτο βήμα που καλείται να κάνει ο γιατρός σας, είναι να αποκλείσει με την κατάλληλη κλινική εξέταση, ο πόνος να προέρχεται από κάποιο άλλο όργανο, εκτός σπονδυλικής στήλης, όπως οι νεφροί, τα όργανα της κοιλιάς και το ισχίο.

Αναμφισβήτητα το συχνότερο αίτιο της οσφυαλγίας σε ασθενείς νεαρής και μέσης ηλικίας (20-50 ετών) είναι η κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου, για την οποία μπορεί κανείς να βρει πληθώρα πληροφοριών ψάχνοντας στο διαδίκτυο. Ο πόνος που οφείλεται στην κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου έχει συνήθως αιφνίδια έναρξη και σπανιότερα σταδιακή και συχνά συνοδεύεται από ισχιαλγία, πόνο δηλαδή που αντανακλά στο κάτω άκρο, κατά μήκος της διαδρομής του ισχιακού νεύρου ή και νευρολογική σημειολογία, όπως μουδιάσματα και ατελή παράλυση των κάτω άκρων,  συμπτώματα δηλαδή πίεσης ενός νεύρου.

Σε πιο προχωρημένες ηλικίες, άνω των 50-60 ετών, η κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου εξακολουθεί να αποτελεί ένα σχετικά συχνό αίτιο οσφυαλγίας, στις περισσότερες όμως περιπτώσεις αυτή έχει εξελιχθεί σε μία χρόνια καταστροφή του μεσοσπονδύλιου δίσκου, που αρχίζει να αφορά τόσο το μπροστινό όσο και το οπίσθιο τμήμα της σπονδυλικής στήλης, καταλήγοντας σε αυτό που συχνά αναφέρεται ως σπονδυλαρθρίτιδα. Ο πόνος σε αυτές τις περιπτώσεις είναι χρόνιος με περιόδους έξαρσης και ύφεσης και μπορεί και εδώ να συνδυάζεται με συμπτώματα πίεσης νεύρων των κάτω άκρων ή και πόνο στα πόδια που εμφανίζεται κατά τη βάδιση (διαλείπουσα χωλότητα).

Ένα επίσης σημαντικό αίτιο οσφυαλγίας σε προχωρημένες ηλικίες είναι και η οστεοπόρωση και τα σπονδυλικά κατάγματα που αυτή μπορεί να προκαλέσει.

Άλλα σπανιότερα αίτια οσφυαλγίας στους ενήλικες είναι οι ρευματικές νόσοι, οι μολύνσεις των σπονδύλων (σπονδυλοδισκίτιδες), οι καλοήθεις και κακοήθεις όγκοι. Είναι προφανές ότι όταν πιθανολογείται κάποιο τέτοιο αίτιο θα πρέπει το δίχως άλλο να διερευνηθεί επιμελώς.

Στην παιδική και εφηβική ηλικία, ο πόνος στη μέση είναι σπανιότερος και έχει συνήθως διαφορετικά αίτια από τους ενηλίκους. Στα παιδιά ένας πόνος στη μέση που επιμένει πρέπει συνήθως να διερευνηθεί με περαιτέρω εξετάσεις. Συχνότερα αίτια είναι η σπονδυλόλυση-σπονδυλολίσθηση, οι μολύνσεις των σπονδύλων, η κύφωση και οι όγκοι.

Ανακεφαλαιώνοντας, μία κρίση οξείας οσφυαλγίας, χωρίς σημεία πίεσης νεύρου και διάρκειας μέχρι 15-20 ημέρες, σε έναν ενήλικα ασθενή ή ένας χρόνιος μέτριας έντασης πόνος χωρίς άλλα συμπτώματα σε έναν ηλικιωμένο, δεν χρειάζονται συνήθως περαιτέρω διερεύνηση, πέραν μιας καλής κλινικής εξέτασης από εξειδικευμένο γιατρό και απλών ακτινογραφιών.

Αντίθετα, μία οσφυαλγία που επιμένει για πάνω από 1 μήνα, που συνοδεύεται από συμπτώματα πίεσης νεύρων των κάτω άκρων, πυρετό ή δέκατα που επιμένουν, απώλεια βάρους, κακουχία ή που εμφανίζεται σε ένα παιδί, δεν πρέπει να θεωρείται μία απλή περίπτωση και χρειάζεται διερεύνηση με αξονική ή μαγνητική τομογραφία σπινθηρογράφημα ή εξετάσεις αίματος, ανάλογα με την περίπτωση και την κρίση του γιατρού σας.

Πρέπει λοιπόν να ανησυχούμε με τον πόνο στη μέση που μας καθήλωσε στο κρεββάτι; Η απάντηση είναι όχι, γιατί η συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων είναι αθώες και έχουν καλή έκβαση. Ούτε είναι σωστό να πιέζουμε το γιατρό μας να μας γράψει ένα σωρό πανάκριβες εξετάσεις. Δεν πρέπει όμως από την άλλη πλευρά να αμελούμε και τα επαναλαμβανόμενα μηνύματα που μας στέλνει το σώμα μας και να διστάζουμε να ζητήσουμε τη βοήθεια του εξειδικευμένου γιατρού.

Τενοντίτιδες στο χέρι. Η ασθένεια των υπολογιστών.

Ο σύγχρονος τρόπος ζωής αναδεικνύει συχνά παθήσεις, οι οποίες γίνονται της «μόδας» και απαντώνται όλο και συχνότερα, λόγω της αλλαγής των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας και τη μεταβολή των καθημερινών μας συνηθειών.

Έτσι η είσοδος των υπολογιστών στη ζωή μας, τόσο στο εργασιακό όσο και στο οικιακό περιβάλλον, έχει αναδείξει σε αρκετές περιπτώσεις ως μείζον πρόβλημα τις τενοντίτιδες στην άκρα χείρα, παθήσεις που παραδοσιακά θεωρούνταν αθώες, σήμερα όμως αποτελούν μια επώδυνη πραγματικότητα για πολλά άτομα που δουλεύουν με υπολογιστές. Ας δούμε λοιπόν τι είναι, που οφείλονται και πώς μπορούν να αντιμετωπισθούν.

Με τον όρο τενοντίτιδα εννοούμε τη φλεγμονή ενός τένοντα. Τένοντες είναι τα «κορδόνια» που μεταφέρουν την κίνηση από τους μυς του σώματός μας στα οστά, με τον ίδιο τρόπο που κινείται μία μαριονέτα από τους σπάγγους από τους οποίους κρέμεται.

Οι τένοντες αυτοί μεταφέροντας την κίνηση, αναγκάζονται να γλιστρούν μέσα από στενά κανάλια που τους κρατούν στη θέση τους και συχνά τους εξαναγκάζουν σε γωνιώσεις. Έτσι όταν οι τένοντες αναγκαστούν να δουλέψουν έντονα και παρατεταμένα ερεθίζονται και δημιουργούν μία τοπική φλεγμονή που αποκαλείται τενοντίτιδα ή πιο σωστά τενοντοελυτρίτιδα, γιατί η φλεγμονή δημιουργείται στο περίβλημα του τένοντα το έλυτρο.

Η πάθηση λοιπόν κατατάσσεται στις λεγόμενες παθήσεις από υπέρχρηση, παθήσεις που οφείλονται δηλαδή στην εκτέλεση πολλών επαναλαμβανόμενων κινήσεων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι κινήσεις που εκτελούνται κατά τη χρήση του mouse του υπολογιστή ή τη δακτυλογράφηση ενός κειμένου, κινήσεις που επαναλαμβάνονται εκατοντάδες ή και χιλιάδες φορές κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Τα συμπτώματα της νόσου είναι κυρίως ο πόνος κατά μήκος της διαδρομής του πάσχοντος τένοντα, ο οποίος μπορεί να αντανακλά και προς τα πάνω σε όλο το άκρο, πόνος που προκαλείται κατά την κίνηση που εκτελεί ο συγκεκριμένος τένοντας. Σε σοβαρότερες περιπτώσεις ο πόνος επιμένει και κατά την ηρεμία ή και τις νυχτερινές ώρες. Επίσης μπορει να συνυπάρχει και κριγμός , δηλαδή μία αίσθηση τριξίματος κατά την κίνηση.

Για τη διάγνωση συνήθως είναι αρκετή η κλινική εξέταση από έναν ορθοπαιδικό. Η αντιμετώπιση στην οξεία φάση συνίσταται σε περιορισμό της χρήσης του άκρου ή ανάλογα με τη βαρύτητα και πλήρη ακινητοποίηση σε ειδικό νάρθηκα. Συνήθως συνίσταται επίσης παγοθεραπεία και λήψη αντιφλεγμονωδών φαρμάκων.

Με την πάροδο της οξείας φάσης παραμένει πάντα μια ευαισθησία της περιοχής, με αποτέλεσμα η επιστροφή στην εργασία να συνοδεύεται συχνά από υποτροπές, οι οποίες μπορεί να ταλαιπωρούν για πολύ καιρό. Η λύση θα δοθεί από την τροποποίηση των συνηθειών σας. Θα πρέπει να προσέξετε ιδιαίτερα τη στάση σας και κυρίως το ύψος της καρέκλας που κάθεστε όταν δουλεύετε στον υπολογιστή. Προσπαθήστε, αν νομίζετε ότι το πρόβλημα είναι η χρήση του mouse να αρχίσετε να το χρησιμοποιείτε με το άλλο χέρι ή να δουλεύετε περισσότερο με το πληκτρολόγιο. Εξετάστε την αλλαγή του mouse με έναν διαφορετικό τύπο από αυτούς που κυκλοφορούν στο εμπόριο και προσπαθήστε τουλάχιστον κάθε μία ώρα να κάνετε διάλειμμα 5-10 λεπτών κατά το οποίο θα τεντώνετε και θα κάνετε ελαφρύ μασάζ στο χέρι σας. Τέλος ένας ειδικά διαμορφωμένος νάρθηκας ακινητοποίησης που θα φοράτε κατά τις νυχτερινές ώρες μπορεί να προσφέρει σημαντική βοήθεια.

Σε επιλεγμένες περιπτώσεις που επιμένουν, μπορείτε να συζητήσετε με το γιατρό σας την πιθανότητα τοπικής έγχυσης κορτιζόνης.

Τέλος συγκεκριμένοι τύποι  τενοντίτιδας όπως η τενοντίτιδα De Quervain μπορεί να βρουν μόνιμη λύση με χειρουργική επέμβαση, κατά την οποία απελευθερώνονται υπό τοπική αναισθησία οι τένοντες που πάσχουν.