Γράφει ο ιατρός
ακτινολόγος Θάνος Κοσκινάς.
Οστεοπόρωση είναι μία σταδιακά εξελισσόμενη πάθηση η οποία
οφείλεται σε αραίωση της πυκνότητας των οστών με αποτέλεσμα να γίνονται
εύθραυστα και να υφίσταται μεγαλύτερος κίνδυνος πρόκλησης καταγμάτων
(σπονδύλων, ισχίων, πλευρών και αντιβραχίου).
Είναι συνήθης πάθηση η οποία εμφανίζεται περίπου στο 40% του
γυναικείου πληθυσμού. Στις περισσότερες περιπτώσεις η οστεοπόρωση δεν
προειδοποιεί και ο πόνος που αναφέρουν οι γυναίκες εμφανίζεται όταν η νόσος
είναι ήδη προχωρημένη από τα κατάγματα που έχουν προκληθεί. Συνεπώς, η έγκαιρη
διάγνωση είναι ιδιαίτερα σημαντική για την αποτροπή της εξέλιξής της.
Οι παράγοντες κινδύνου που ενοχοποιούνται ότι σχετίζονται με
την ανάπτυξη της νόσου είναι:
Α) η ηλικία-όπου κατά την εμμηνόπαυση τα επίπεδα των
οιστρογόνων είναι χαμηλά,
Β) το θετικό οικογενειακό ιστορικό ανάπτυξης καταγμάτων,
Γ) η πρόωρη εμμηνόπαυση ( σε ηλικία 30-35 έτη)
Δ) το κάπνισμα,
Ε) η διατροφή μειωμένης πρόσληψης ασβεστίου,
Στ) η λήψη φαρμάκων ( για το θυρεοειδή, αντιπηκτικά,
στεροειδή) και
Ζ) οι παθήσεις του μεταβολισμού και των ενδοκρινών αδένων.
Υπάρχουν και ορισμένοι παράγοντες όπως η σωστή διατροφή και
η καθημερινή άσκηση οι οποίοι – σύμφωνα με πολλές μελέτες – φαίνεται να δρουν
προστατευτικά στην πρόληψη της νόσου.
Η αντίληψη που επικρατούσε παλαιότερα, ότι η οστεοπόρωση
αποτελούσε μία πάθηση που ήταν αναμενόμενη στις γυναίκες προχωρημένης ηλικίας
έχει πλέον σήμερα ανατραπεί. Τα τελευταία χρόνια με τις εξελίξεις της επιστήμης
και τις καινοτομίες της τεχνολογίας στα συστήματα μέτρησης οστικής πυκνότητας
έχουμε τη δυνατότητα της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης της οστεοπόρωσης,
αλλά και τη θεραπεία της νόσου.
Παράλληλα ένα ιδιαίτερα σημαντικό επίτευγμα της νέας
τεχνολογίας είναι ότι μπορούμε να αναγνωρίσουμε ποιες γυναίκες έχουν μεγαλύτερη
πιθανότητα να αναπτύξουν οστεοπόρωση δεκαετίες πριν η νόσος εμφανισθεί. Η
κλινική αυτή εφαρμογή παίζει καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη της νόσου
αποφεύγοντας τις δραματικές συνέπειες (άλγος, κατάγματα, μόνιμη αναπηρία) που
προκαλεί η προχωρημένη μορφή οστεοπόρωσης.
Πρόσφατα, στο ιατρείο μας
εγκαταστάθηκε πρωτοποριακής τεχνολογίας Ψηφιακό Σύστημα Μέτρησης Οστικής
Πυκνότητας του οίκου GE τύπου LUNAR PRODIGY. Το σύστημα αυτό μπορεί να
πραγματοποιήσει σε ελάχιστο χρόνο, με την πρωτοποριακή τεχνική SmartFan, εξέταση
οσφυϊκής μοίρας σπονδυλικής στήλης, ισχίου, πηχεοκαρπικής και ολόσωμη μέτρηση
οστικής πυκνότητας με εξαιρετικά χαμηλή δόση ακτινοβολίας – λιγότερο από 1/100
από τη δόση που απαιτείται για μία ακτινογραφία θώρακος. Ως εκ τούτου μπορούν
τακτικά να επανελέγχονται οι ασθενείς για την ανταπόκρισή τους στη θεραπεία.
Όλα τα αποτελέσματα των εξετάσεων αποθηκεύονται σε ψηφιακή μορφή και είναι
διαθέσιμα για συγκριτική μελέτη σε κάθε επανέλεγχο. Μια άλλη εφαρμογή αυτού του
συστήματος μέτρησης οστικής πυκνότητας είναι το σύστημα υποβοηθούμενης
διάγνωσης από ηλεκτρονικό υπολογιστή ,
(CAD) , το οποίο ελέγχει κατ’ αρχήν την ποιότητα της εξέτασης (σωστή θέση
εξεταζομένου , περιοχή εξέτασης , ανάλυση δεδομένων κτλ) και επιπλέον αναλύει
την πιθανότητα κατάγματος στην εξεταζόμενη περιοχή .
Μια άλλη σημαντική κλινική εφαρμογή που παρέχει το σύστημα
μέτρησης οστικής πυκνότητας PRODIGY και εφαρμόζεται στο ιατρείο μας είναι η
μέτρηση της ποσότητας λίπους/μυϊκής μάζας (Body composition). Με την εξέταση
αυτή μπορούμε να προσδιορίσουμε με μεγάλη ακρίβεια την αναλογία του λίπους σε
σχέση με τους υπόλοιπους ιστούς σε συγκεκριμένο σημείο ή και σε ολόκληρο το
σώμα. Η πρωτοποριακή αυτή μέθοδος εφαρμόζεται με υψηλής ακρίβειας αποτελέσματα
σε υπέρβαρους ασθενείς, σε πάσχοντες από σακχαρώδη διαβήτη, σε υπερτασικούς και
καρδιαγγειακούς ασθενείς αλλά και σε υγιή άτομα τα οποία φροντίζουν τη διατροφή
τους και τη σωματική τους κατάσταση.
