Αντικείμενα

Σπονδυλική στήλη

Οι παθήσεις της σπονδυλικής στήλης αποτελούν ένα πολύ συχνό πρόβλημα και αφορούν όλες τις ηλικιακές ομάδες. Είναι χαρακτηριστικό ότι στατιστικά αποτελούν το δεύτερο συχνότερο αίτιο μη προσέλευσης στην εργασία μετά το κοινό κρυολόγημα.

Κύρια κλινική εκδήλωση των παθήσεων της κατώτερης σπονδυλικής στήλης είναι η οσφυαλγία, ο πόνος δηλαδή στην περιοχή της μέσης, και η ισχιαλγία, ο πόνος δηλαδή που αντανακλά στα κάτω άκρα στη διαδρομή του ισχιακού νεύρου.

Η χειρουργική αντιμετώπιση των ανωτέρω παθήσεων αποτελούσε παραδοσιακά το έσχατο μέσο αντιμετώπισης, μετά από μακροχρόνια περίοδο ανεπιτυχούς συντηρητικής θεραπείας. Σήμερα όμως , καθώς οι σύγχρονες τεχνικές έχουν βελτιώσει κατά πολύ τα αποτελέσματα και την ασφάλεια των επεμβάσεων, η χειρουργική εφαρμόζεται όλο και συχνότερα.

Η μικροδισκεκτομή με τη χρήση του χειρουργικού μικροσκοπίου και laser, καθώς και οι μικροεπεμβατικές τεχνικές σπονδυλοδεσίας, που διενεργούνται από μικρές τομές του δέρματος, αποτελούν παραδείγματα της εξέλιξης αυτής.

Τέλος υπάρχει σήμερα η δυνατότητα με τη βοήθεια ακτινοσκοπικού μηχανήματος, να γίνουν στοχευμένες εγχύσεις σε συγκεκριμένα σημεία της σπονδυλικής στήλης, όπως είναι ο ενδοτρηματικός αποκλεισμός νευρικών ριζών, το δισκογράφημα και ο αποκλεισμός των οπισθίων αρθρώσεων. Στόχος των εγχύσεων αυτών είναι η ακριβής διάγνωση του αιτίου του πόνου, αλλά και η θεραπεία του, με συχνά θεαματικά αποτελέσματα. Κάποιες από αυτες τις τεχνικές ειναι δυνατόν να πραγματοποιηθούν σήμερα και σε περιβάλλον ιατρείου με τη βοήθεια του υπερηχογράφου, γεγονός που μειώνει κατά πολύ το κόστος.

Συσκευή Ilizarov

Η συσκευή Ilizarov είναι μια εξειδικευμένη συσκευή εξωτερικής οστεοσυνθέσεως, αποτελούμενη από δακτυλίους και ράβδους, μια συσκευή δηλαδή που εφαρμόζεται εξωτερικά σε ένα άκρο, συνδεόμενη με το οστό με κοχλιωτές ράβδους ή τεντωμένα σύρματα.

Χάρη στην ιδιότητά της να κατασκευάζεται πριν ή κατά τη διάρκεια του χειρουργείου από το γιατρό, ανάλογα με το μέγεθος του άκρου, το σχήμα του και τις ανάγκες της θεραπείας, αποτελεί την πιο ευέλικτη μορφή εξωτερικής οστεοσύνθεσης και βρίσκει πάμπολλες εφαρμογές, τόσο στην αντιμετώπιση των καταγμάτων κάθε μορφής, όσο και στην επανορθωτική χειρουργική των άκρων, καθώς αποτελεί το βασικό εργαλείο πραγματοποίησης της διατατικής ιστογένεσης.

Τελευταία εξέλιξη στην ορθοπαιδική αποτελούν συσκευές τύπου Ilizarov που έχουν κυκλοφορήσει τα τελευταία χρόνια και χρησιμοποιούν ηλεκτρονικούς υπολογιστές για τη διόρθωση παραμορφώσεων ή την ανάταξη καταγμάτων, επιτυγχάνοντας μέγιστη ακρίβεια (www.spatialframe.com, www.litos.com ).

Διατατική ιστογένεση

Πριν τέσσερις δεκαετίες περίπου, στο Kurgan της Σιβηρίας, καλυμμένος από το πέπλο του μυστικισμού που κάλυπτε την πάλαι ποτέ Σοβιετική Ένωση, ο καθηγητής Gavril Abramovic Ilizarov ανακάλυψε τυχαία ότι χωρίζοντας ένα οστό σε δύο μέρη και απομακρύνοντάς τα με αργό και σταθερό ρυθμό, δημιουργείται ανάμεσά τους καινούργιο κόκκαλο, το οποίο λαμβάνει σταδιακά όλα τα χαρακτηριστικά του φυσιολογικού οστού.

Ο καθηγητής είχε τη διορατικότητα να αντιληφθεί την σημασία της ανακάλυψής του και τη μεθοδικότητα να θέσει τα επόμενα χρόνια τις βάσεις της διατατικής ιστογένεσης, μιας τεχνικής η οποία έχει βρει σήμερα πάμπολλες εφαρμογές, λύνοντας τα χέρια του σύγχρονου ορθοπαιδικού.

Η τεχνική σήμερα , με τη χρήση της συσκευής Ilizarov, αλλά και άλλων συστημάτων, εφαρμόζεται σε όλες εκείνες τις περιπτώσεις που θέλουμε να επιμηκύνουμε ένα οστό. Αυτό μπορεί να χρειάζεται για να αυξήσουμε το ύψος ενός ανθρώπου πολύ χαμηλού αναστήματος ή για να αποκαταστήσουμε τη διαφορά μήκους στα άκρα ασθενών με ανισοσκελία, συγγενή ή επίκτητη.

Η συνηθέστερη όμως σήμερα εφαρμογή είναι όλες εκείνες οι περιπτώσεις στις οποίες  ο ορθοπαιδικός  βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα οστικό έλλειμμα, με ένα ολόκληρο τμήμα δηλαδή οστού που λείπει, όπως κατά την αντιμετώπιση ενός όγκου των οστών, μιας μόλυνσης, ενός πολύ σοβαρού κατάγματος ή τέλος μιας ψευδάρθρωσης ενός κατάγματος δηλαδή πού «αρνείται»  να κολλήσει.

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις ο σύγχρονος ορθοπαιδικός είναι σε θέση να δημιουργήσει καινούργιο οστό, αναπληρώνοντας το κενό, συντελώντας έτσι ένα μικρό «θαύμα» της ιατρικής επιστήμης.

Ποδοκνημική και άκρος πόδας

Οι παραμορφώσεις του άκρου ποδός, συγγενείς ή επίκτητες (που είναι δηλαδή παρούσες ή όχι κατά τη γέννηση) αποτελούν μια σοβαρή αιτία ανικανότητας και ένα πολύ συχνό αίτιο πόνου κατά τη βάδιση.

Η αντιμετώπισή τους μπορεί να είναι συντηρητική στις ελαφρότερες των περιπτώσεων, αλλά κατά κανόνα είναι χειρουργική, εφαρμόζεται δε όταν υπάρχει πόνος και ανικανότητα και ποτέ για αισθητικούς λόγους.

Συχνότερες μορφές παραμόρφωσης του οπισθίου και μέσου ποδός στον ενήλικα, είναι η βλαισοπλατυποδία και η κοιλοποδία. Η αντιμετώπισή τους απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία πάνω στο αντικείμενο, συνίσταται δε σε διορθωτικές οστεοτομίες και αρθροδεσίες, κατάργηση δηλαδή κάποιων λιγότερο σημαντικών αρθρώσεων του ποδιού, έτσι ώστε να μπορέσει να διατηρηθεί η διόρθωση. Σε πολλές περιπτώσεις η χρήση της συσκευής Ilizarov αποτελεί μια πολύ καλή λύση που επιτρέπει την αποφυγή της χρήσης εμφυτεύσιμων υλικών και γύψου μετεγχειρητικά, καθώς και την άμεση βάδιση.

Όσον αφορά τον πρόσθιο πόδα, οι συχνότερες παραμορφώσεις είναι ο βλαισός μέγας δάκτυλος(το γνωστό κότσι) και οι παραμορφώσεις των μικρότερων δακτύλων. Στην περίπτωση που συνυπάρχει πόνος και δυσχέρεια βάδισης συνίσταται η επέμβαση, η οποία περιλαμβάνει διαφόρων μορφών οστεοτομίες ανάλογα με την περίπτωση.

Συχνά οι παραμορφώσεις του προσθίου ποδός συνοδεύονται από την παρουσία σκληρών και επώδυνων τύλων(κάλων)οι οποίοι δύσκολα αντιμετωπίζονται αν δεν αντιμετωπισθεί μαζί η οστική παραμόρφωση.

Χειρουργική άκρας χειρός

Οι παθήσεις της άκρας χειρός αποτελούν ένα συχνότατο αίτιο για το οποίο αναζητά κανείς τη βοήθεια του ορθοπαιδικού χειρουργού. Στα προβλήματα που απαντώνταν παλαιότερα και οφείλονταν κυρίως στην χειρωνακτική εργασία, έρχονται σήμερα να προστεθούν και τα αποτελέσματα της χρήσης των ηλεκτρονικών υπολογιστών, που αυξάνουν τη συχνότητα παθήσεων όπως οι οξείες και χρόνιες τενοντοελυτρίτιδες και επικονδυλίτιδες.

Έτσι οι συχνότερες παθήσεις του άνω άκρου που απασχολούν σήμερα τον ορθοπαιδικό χειρουργό είναι τα σύνδρομα παγίδευσης νεύρων, όπως το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα και η ωλένια νευρίτιδα, και τα προβλήματα που προέρχονται από τους τένοντες, όπως ο εκτινασσόμενος δάκτυλος (trigger finger) και οι χρόνιες τενοντοελυτρίτιδες.

Τα περισσότερα από αυτά αντιμετωπίζονται με σχετικά απλές στην εκτέλεση χειρουργικές επεμβάσεις, με πολύ καλά αποτελέσματα.