Η σπονδυλοαρθροπάθεια ή σπονδυλαρθρίτιδα, όπως συχνά
αναφέρεται, αποτελεί μια ιδιαίτερα εξαπλωμένη νόσο στις ηλικιακές ομάδες άνω
των 60 ετών, αποτελώντας την κυριότερη αιτία χρόνιας οσφυαλγίας.
Δεν είναι τίποτα άλλο από την οστεοαρθρίτιδα, τη σταδιακή
καταστροφή δηλαδή, των οπισθίων αρθρώσεων ανάμεσα στους σπονδύλους (facet joints) και μπορεί να
εντοπίζεται σε κάθε σημείο της σπονδυλικής στήλης, με συχνότερη εντόπιση την
οσφυική μοίρα, το κατώτερο δηλαδή κινητό τμήμα της σπονδυλικής στήλης.
Συγκεκριμένα ο κάθε σπόνδυλος αρθρώνεται με τον υπερκείμενο
και τον υποκείμενό του σε τρία σημεία. Μπροστά, μέσω του μεσοσπονδύλιου δίσκου
και πίσω, μέσω των δύο οπισθίων αρθρώσεων. Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος αποτελεί
σίγουρα την αχίλλειο πτέρνα του συμπλέγματος και είναι αυτός που αρχίζει πρώτος
να «χαλάει» σε πολλούς ανθρώπους, ήδη από την ηλικία των 30-40 ετών. Συνέπεια
της σταδιακής καταστροφής του είναι η καθίζησή του, η οποία με τη σειρά της
έχει ως αποτέλεσμα την ανισορροπία και σταδιακή καταστροφή των οπισθίων
αρθρώσεων (facet joints),
που επέρχεται σε μερικά χρόνια και ονομάζεται όπως είπαμε σπονδυλοαρθροπάθεια.
Αποτέλεσμα της νόσου είναι ο χρόνιος πόνος στον αυχένα, την
πλάτη ή τη μέση, ανάλογα με την εντόπισή της, ενώ επιπλοκές της μπορεί να είναι
η πίεση των νεύρων που διέρχονται της σπονδυλικής στήλης, με αποτέλεσμα πόνο ή
και αδυναμία στα άνω ή τα κάτω άκρα, διαταραχές της βάδισης κ.λ.π.
Βάση της σύγχρονης θεραπείας της νόσου αποτελεί η σωστή
διάγνωση της προέλευσης του πόνου, η οποία βασίζεται στους αποκλεισμούς των
νευρικών ριζών ή των οπισθίων αρθρώσεων. Η διαδικασία διενεργείται υπό ακτινοσκοπικό έλεγχο ή τελευταία υπό
υπερηχογραφικό έλεγχο, γεγονός που καθιστά δυνατή την πραγματοποίησή της σε συνθήκες
ιατρείου, περιορίζοντας κατά πολύ το κόστος. Συγκεκριμένα πραγματοποιείται
έγχυση τοπικού αναισθητικού σε συγκεκριμένα σημεία της σπονδυλικής στήλης. Εάν η
έχγυση προκαλέσει ανακούφιση από τον πόνο, έστω και προσωρινή, τότε έχουμε την
ακριβή διάγνωση της προέλευσης του πόνου και μπορούμε να προχωρήσουμε σε
στοχευμένη θεραπεία, με μικρής βαρύτητας χειρουργικές επεμβάσεις, συχνά υπό
τοπική αναισθησία, όπως για παράδειγμα η απονεύρωση των οπισθίων αρθρώσεων με
ραδιοκύματα.
Έτσι η
παλαιότερη νοοτροπία της αντιμετώπισης όλων των πιθανών αιτίων το πόνου, που
οδηγούσε συχνά σε βαρύτατες χειρουργικές επεμβάσεις σπονδυλοδεσίας, φαίνεται να
είναι πια παρελθόν. Οι επεμβάσεις βέβαια αυτές εξακολουθούν να αποτελούν το
τελευταίο όπλο στη φαρέτρα του σύγχρονου ορθοπαιδικού χειρουργού, στην
αντιμετώπιση των σοβαρότερων περιπτώσεων.